پای صحبت برندگان یک جایزه علمی عجیب و خنده دار!
به گزارش کارا پیام، جایزه ایگ نوبل تمرکز خویش را بر روی دستاوردهای علمی غیرمنتظره معطوف کرده است. در اینجا نگاهی به احساس درونی برندگان این «افتخارِ» گاهی ناخواسته، خواهیم داشت.
به گزارش کارا پیام به نقل از ایسنا، النور مگوایر(Eleanor Maguire) زمانیکه برای نخستین بار جایزه ایگ نوبل به او پیشنهاد شد خیلی هیجان زده نشد. این عصب شناس در دانشگاه کالج لندن به سبب مطالعه اش که نشان میدهد رانندگان تاکسی لندن در مغزشان هیپوکامپ بزرگ تری نسبت به افراد شاغل در دیگر حرفه ها دارند، مورد تقدیر قرار گرفت. اما او نگران بود که پذیرش این جایزه برای حرفه او فاجعه باشد. بنابراین، او بی سر و صدا آنرا رد کرد.
به نقل از نیچر، سه سال بعد، مارک آبراهامز، بنیانگذار این جایزه، بار دیگر با مگوایر با پیشنهادی یکسان تماس گرفت. این دفعه، مگوایر اطلاعات بیشتری در مورد جایزه ی طنزی داشت که خویش را افتخاری برای دستاوردهایی می داند که «مردم را می خنداند و سپس به فکر وا می دارد». او تصمیم گرفت این پیشنهاد را بپذیرد. در راه رفتن به مراسم، راننده تاکسی او از دانستن این که هیپوکامپ بزرگ تری نسبت به سایر مشاغل دارد به قدری خوشحال شد که از گرفتن کرایه امتناع کرد.
مگوایر این جایزه را به خاطر جلب توجه بیشتر نسبت به کارش مورد تقدیر می داند. او می گوید: این برای حرفه ی من مفید بود، چونکه مردم می خواستند در مورد آن صحبت کنند. زمانیکه خبرش منتشر گردید در صفحه های اول روزنامه ها بود و مردم را تحت تأثیر قرار داد.
مگوایر در مورد یکی از معیارهای تاثیرگذاری ایگ نوبل می گوید که او زمانی بعنوان «مشهورترین عضو» هیئتی معرفی گردید که از قضا سه برنده ی جایزه نوبل هم در آن حضور داشتند و در آن جا فقط در مورد رانندگان تاکسی سوال می شد و سوالی برای برنده های جایزه نوبل در آنجا وجود نداشت.
سایر محققان، داستان های مشابهی در مورد برنده شدن جوایز معروف و به قول برخی «بدنام» روایت می کنند. آبراهامز آن جوایز را در سال ۱۹۹۱ بعد از سال ها جمع آوری نمونه هایی از تحقیقات عجیب و غریب که در مجله «نتایج غیر قابل تولید» منتشر می شد، ایجاد کرد. وی در آن زمان سردبیر این مجله بود و در این مورد می گوید: من مدام با اشخاصی ملاقات می کردم که ناآگاهانه مطالعات خنده داری انجام می دادند که حدودا هیچ کس از آنها خبر نداشت.
پاسخ جامعه علمی در ابتدا متفاوت بود، اما آبراهامز می گوید که جایزه های ایگ نوبل برای صدمه رساندن به حرفه ی کسی ایجاد نشده اند. سال گذشته، این جایزه بیشتر از ۹۰۰۰ نامزد دریافت کرد که نشان از رشد آن دارد.
فراتر از سرگرمی، چندین محقق که برنده «ایگ نوبل» شده اند می گویند که این جایزه با کمک به آنها برای دستیابی به مخاطبان گسترده تر، شغل آنها را بهبود بخشیده است و بعضی از دانشمندان را بر آن داشته است تا زمان بیشتری را صرف تعامل با مردم در مورد کار خود کنند. در ادامه داستان این افراد را با هم می خوانیم.
مرد اردکی
جایزه ایگ نوبل تأثیر عمیقی بر کار و زندگی کیس مولیکر(Kees Moeliker) گذاشت. در سال ۱۹۹۵، این پرنده شناس از دیوار شیشه ای دفتر خود در موزه تاریخ طبیعی روتردام هلند به بیرون نگاه می کرد که صدای پرواز یک اردک را شنید. او به بیرون رفت و یک اردک زنده را دید که روی یک اردک مرده نشسته بود. مولیکر که یافته های خویش را شش سال بعد گزارش کرد، می گوید: این نخستین مورد ثبت شده نکروفیلی در اردک ها بود. او انتظار داشت که تنها تعداد انگشت شماری از مردم مقاله را بخوانند، اما بعد از آن در سال ۲۰۰۳ با تماس تلفنی به او جایزه ایگ نوبل پیشنهاد شد.
او می گوید: بعد از آن که جایزه را بردم، مقاله ام خوانندگان زیادی پیدا کرد و مردم مطالبی را برای من ارسال کردند که شما در مجلات رایج در رابطه با اش نمی خوانید. من مجموعه ی عظیمی از موارد قابل توجه رفتار حیوانات دارم.
مطالعه در مورد اردک و ایگ نوبل نقطه عطفی برای مولیکر بود. او به «مرد اردکی» معروف شد و کتابی به همین نام منتشر نمود. در سال ۲۰۱۳، او یک سخنرانی در TED با عنوان «چگونه یک اردک مرده زندگی من را تغییر داد» عرضه کرد.
از زمان دریافت ایگ نوبل، مولیکر بخش بزرگی از زندگی خویش را در کنار تحقیقات خود، به ارتباطات علمی مختص کرده است. او که حالا مدیر موزه روتردام است، ارتباط خویش را با ایگ نوبل هم حفظ نموده است. او بخشی از گروهی است که تصمیم می گیرد چه کسی برنده شود و اغلب به دانشمندانی که در اروپا انتخاب شده اند اطلاع رسانی می کند.
از برندگان مورد علاقه او دو محقق بودند که لباس خرس های قطبی پوشیده بودند تا بررسی نمایند که گوزن شمالی در قطب شمال چگونه واکنش نشان میدهد. او می گوید: وقتی به آنها زنگ زدم، از شادمانی آغاز به جیغ زدن کردند. این همیشه اتفاق می افتد.
آزمایشات جمعه شب
آندره گیم(Andre Geim)، فیزیکدان دانشگاه منچستر، بریتانیا، تنها فردی است که هم جایزه نوبل و هم جایزه ایگ نوبل را دریافت کرده است. وی در سال ۲۰۱۰ جایزه نوبل فیزیک را برای کشف گرافن به صورت مشترک دریافت کرد، اما ایگ نوبل را یک دهه زودتر برای نوع بسیار متفاوتی از مطالعه به دست آورد و آن استفاده از آهنربا برای معلق کردن یک قورباغه بود. یک شب جمعه، وی در دانشگاه رادبود در هلند، آب را در یک آهنربای قدرتمند ۱۶ تسلا ریخت و متوجه شد که معلق می شود. این قطره شناور همکارانش را شوکه کرد چونکه به نظر می رسید که ایده های مربوط به مغناطیس را نقض می کند.
این موفقیت، منجر به مجموعه ای آزمایشات دیگر با اجسام معلق شد و در نهایت با یک قورباغه کوچک که بدون صدمه از سواری خود جان سالم به در برد، به پایان رسید.
وقتی جایزه به گیم پیشنهاد شد، او یک محقق اولیه بود و از پذیرش آن به تنهایی مطمئن نبود. ازاین رو او با مایکل بری(Michael Berry)، فیزیکدان نظری در دانشگاه بریستول، بریتانیا، و نویسنده همکارش در مقاله ای که قورباغه شناور را توصیف می کند، تماس گرفت.
گیم اغلب در مورد آزمایش قورباغه خود و ارزش علمی مبتنی بر کنجکاوی که منجر به دریافت جایزه ایگ نوبل شد صحبت می کند. در جمعه شب دیگری، چندین سال بعد از آزمایش های معلق سازی، گیم و کنستانتین نووسلوف(Konstantin Novoselov)، که حالا در دانشگاه ملی سنگاپور است، یک تکه نوار به گرافیت چسباندند که منجر به کشف گرافن ۴ و دریافت جایزه نوبل مشترک آنها شد.
گیم و مگوایر تنها برندگان ایگ نوبل نیستند که در مورد پذیرش این جایزه تردید داشتند. آبراهامز و همکارانش ماه ها پیش از مراسم اهدای جوایز به صورت محرمانه با دریافت کنندگان احتمالی تماس می گیرند و به آنها فرصت پذیرش یا رد جایزه را می دهند. آبراهامز همینطور ترتیبی می دهد که آنها جایزه خویش را از برنده های جایزه نوبل در مراسمی سالانه دریافت نمایند. او می گوید: اینکه این افراد معتبر بخشی از مراسم باشند، داشتن این برداشت را که ما مقرر است صدمه ای وارد نماییم، سخت تر می کند.
همه از دریافت این جایزه چندان راضی نبوده اند. اریک توپول(Eric Topol)، متخصص قلب در کالیفرنیا، بخشی از گروهی متشکل از ۱۰۰۰ نفر بود که برنده جایزه ادبیات ایگ نوبل در سال ۱۹۹۳ برای انتشار یک مقاله تحقیقاتی پزشکی شد که تعداد نویسندگان آن صد برابر تعداد صفحات بود. او می گوید که این مطالعه نباید مورد بی توجهی قرار می گرفت. او می افزاید: در آن زمان، این بزرگترین مطالعه سکته قلبی در تاریخ با بیشتر از ۴۰ هزار شرکت کننده بود.
او می گوید که فکر می کند نام ایگ نوبل با برنده های اخیر همخوانی ندارد. آنها بیشتر به خاطر طنزآمیز بودن انتخاب شده اند. آبراهامز موافق است و می گوید: با نگاهی به گذشته، به شکلی آرزو می کنم که نام دیگری انتخاب می کردیم.
دویدن روی آب
در دو دهه اخیر، بیشتر جوایز به تحقیقات سبک تری اختصاص یافته است. ازاین رو این جایزه به آلبرتو مینتی(Alberto Minetti) در سال ۲۰۱۳ در دانشگاه میلان ایتالیا رسید.
مینتی بیومکانیک حرکت را مطالعه می کند و از گذشته های دور به نیروهای دخیل در دویدن علاقه داشته است. وقتی او فهمید که فضاپیمایی که به دور ماه می چرخد در سال ۲۰۰۸ شواهدی از آب کشف کرده است، به این فکر کرد که آیا یک نفر می تواند روی آب روی ماه که نیروی گرانش آن تنها ۱۶ درصد زمین است بدود یا خیر.
مینتی با بهره گیری از مدلهای ریاضی مارمولک باسیلیسک(Basiliscus basiliscus) و کشیم غربی(Aechmophorus occidentalis)، دو مهره دار که می توانند روی سطح آب حرکت کنند، محاسبه کرد که از نظر نظریه این کار ممکن است. سپس، او و همکارانش محاسبات خویش را با اتصال یک فرد به یک مهار کننده برای شبیه سازی گرانش ضعیف تر ماه، آزمایش کردند. محققان در سال ۲۰۱۲ گزارش دادند که یک شرکت کننده با کمک باله های کوچک روی پاهای خود توانست در حین دویدن روی یک استخر شناور بماند.
سال بعد، مینتی یک تماس تلفنی از آبراهامز دریافت کرد و آبراهامز به او پیشنهاد جایزه ایگ نوبل را داد. در آن زمان، او از جایگاه جایزه یا این که چه تاثیری بر شهرت او خواهد داشت مطمئن نبود، ازاین رو نظرسنجی را در بین همکارانش انجام داد. مینتی می گوید: نظر بیشتر اشخاصی که با آنها صحبت کردم در مورد آن بسیار مثبت بود.
سرگرمی و طنز هنوز در قلب ایگ نوبل قرار دارد. جایزه فیزیولوژی ۲۰۲۴ توسط گروهی به سبب «کشف این که خیلی از پستانداران قادر به تنفس از راه مقعد خود هستند» دریافت شد. نویسنده اصلی این مطالعه، ریو اوکابه Ryo Okabe در دانشگاه پزشکی و دندانپزشکی توکیو، بیشتر از ۱۵ سال است که بیماران را بعنوان یک پزشک معالجه می کند و در عین حال پروژه های تحقیقاتی را هم انجام می دهد. تحقیقات پشت ایگ نوبل پاسخی به همه گیری کووید-۱۹ بود. محققان می خواستند ببینند که آیا می توانند در صورت نارسایی تنفسی روش تنفسی جایگزینی ایجاد کنند یا خیر.
او مفتخر به برنده شدن این جایزه شد و فکر می کند که این جایزه موتور محرکی برای انجام تحقیقات آینده خواهد بود. او می گوید: من یاد گرفتم که برندگان دیگر همه با شوخ طبعی و اشتیاق در بررسی های مرتبط خود مشغول هستند.
ایگ نوبل از زمانیکه بیشتر از سه دهه پیش راه اندازی گردید، راه درازی را پیموده است. آن چه که زمانی بعنوان جایزه ای شروع شد که دانشمندان نسبت به آن محتاط بودند، بعدها مورد استقبال بسیاری قرار گرفت.
مینا لیونز(Minna Lyons) که در سال ۲۰۱۴ به همراه همکارانش برنده این جایزه شد، هنوز جایزه ایگ نوبل خویش را گرامی می دارد و می گوید: این یکی از بهترین شگفتی های دوران تحصیلی من بوده است. او به سبب عرضه شواهدی بر مبنای این که اشخاصی که معمولاً تا دیروقت بیدار می مانند، به صورت متوسط نسبت به اشخاصی که بامداد زود از خواب بیدار می شوند، خود تحسین کننده تر، روان دستکاری کننده تر و روان آزارتر هستند، برنده این جایزه شد.
لیونز که روانشناس دانشگاه جان مورز لیورپول است، می گوید که این جایزه برای مشارکت عمومی عالی است چونکه علم را محبوب می کند و به این علت، جایزه ایگ نوبل یکی از معتبرترین جوایز آکادمیک در رشته او بشمار می رود.
این در واقع الهام بخش مردم است و من امیدوارم که الهام بخش نسل های جوان تر برای ورود به علم باشد.
منبع: karapayam.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب