نقشه بازار نانوی ایران کدام حوزه ها بیشترین فروش و صادرات را دارند؟
کارا پیام: بر طبق اعلام ستاد نانو، بخش عمران و ساختمان با 114 شرکت فعال و بالاتر از صد هزار میلیاردریال فروش در صدر بازار نانویی ایران ایستاده اند.
به گزارش کارا پیام به نقل از مهر، صنعت نانو در ایران با سرعتی چشم گیر درحال رشد است، اما همه حوزه ها سهم یکسانی از این رشد ندارند. در صورتیکه بخش عمران و ساختمان با ۱۱۴ شرکت فعال و بالاتر از صد هزار میلیاردریال فروش در صدر ایستاده، برخی حوزه ها هنوز در شروع مسیر توسعه اند. این گزارش با تحلیل دقیق داده های فروش، صادرات و تعداد شرکتها در آخر سال ۱۴۰۲، تصویری شفاف از وضعیت فعلی و آینده بازار نانو در کشور ترسیم می کند.
نمودار ارائه شده به خوبی نشان میدهد که این شرکتها در کدام زمینه ها فعال می باشند و وضعیت فروش و صادرات آنها به چه شکلی است. چند حوزه ای که صادرات بالایی دارند، شامل عمران و ساختمان، نفت و پتروشیمی و مواد شیمیایی و نانومواد و اپتیک و الکترونیک هستند که سهم قابل توجهی از بازارهای بین المللی را به خود اختصاص داده اند. در مقابل، خودرو و حمل و نقل، کالای خانگی و خدمات با وجود فروش داخلی خوب، از نظر صادرات عملکرد ضعیف تری داشته اند. در ادامه به بررسی این حوزه ها می پردازیم:
حوزه عمران و ساختمان
با ۱۱۴ شرکت فعال، حوزه عمران و ساختمان بزرگترین بخش از نظر تعداد شرکت های فعال در صنعت نانو در ایران است. این تراکم بالا سبب شده تا حجم فروش در این بخش به بالای صد هزار میلیاردریال برسد. همچنین، این حوزه بیشترین میزان صادرات را نیز دارد که نشان دهنده مزیت رقابتی این بخش در بازارهای بین المللی است. حضور گسترده نانو مواد در مصالح ساختمانی، رنگ ها، پوشش ها و بتن های تقویت شده، نقش برجسته ی در این موفقیت دارد. رقابت بالا بین شرکتها در این زمینه موجب افزایش کیفیت محصولات و همین طور نوآوری های مکرر در تکنولوژی نانو شده است.
حوزه خدمات
اگرچه خدمات با ۶۱ شرکت فعال دومین حوزه از نظر تعداد شرکت هاست، اما حجم فروش و صادرات آن بسیار ناچیز است. این نمودار نشان میدهد که کسب وکارهای فعال در بخش خدمات نانو هنوز به بلوغ ضروری جهت ایجاد ارزش افزوده قابل توجه نرسیده اند. خیلی از این شرکتها در عرصه هایی مانند مشاوره، آموزش و توسعه فناوری فعالیت می نمایند که بصورت مستقیم به فروش محصول منجر نمی گردد.
نساجی و پوشاک
حوزه نساجی و پوشاک با ۴۴ شرکت فعال، یکی از صنایع پرشرکت در حوزه نانو است. استفاده از نانوپوشش های ضدآب، ضدلک، ضدباکتری و تنظیم کننده دما در تولید پارچه های نوین، سبب شده تا محصولات این حوزه مورد توجه قرار گیرند. صادرات در این بخش نیز قابل قبول است، هرچند هنوز ظرفیتهای زیادی برای توسعه وجود دارد.
دارو، بهداشت و سلامت
با ۳۲ شرکت فعال، این حوزه نیز از نظر تعداد شرکتها جایگاه بالایی دارد و توانسته حجم فروش و صادرات قابل توجهی را نیز ثبت کند. محصولات این حوزه شامل نانوداروها، پوشش های آنتی باکتریال، بسته بندی های هوشمند و سیستم های دارورسانی پیشرفته می شود. اهمیت این حوزه خصوصاً در دوران همه گیری کرونا بالاتر از پیش نمایان شد و انتظار می رود رشد آن در سال های آتی نیز ادامه داشته باشد.
خودرو و حمل ونقل
با ۳۱ شرکت فعال، صنعت خودرو و حمل و نقل یکی از بازیگران اصلی بازار داخلی نانو در ایران شمرده می شود. بااینکه حجم فروش این بخش بسیار بالاست، اما میزان صادرات آن اندک است. دلیل اصلی این مساله می تواند عدم رقابت پذیری محصولات ایرانی در بازارهای خارجی به سبب کیفیت یا استانداردهای بین المللی باشد. بعلاوه، قسمتی از محصولات نانویی مورد استفاده در این صنعت بیشتر بصورت کاربرد داخلی تولید می شوند؛ مانند نانوپوشش ها برای بدنه خودرو یا افزودنی های سوخت.
تجهیزات و ملزومات صنعتی
تجهیزات (۲۹ شرکت) و ملزومات صنعتی (۱۳ شرکت) بخش های مهمی از زنجیره تامین صنایع مختلف هستند. بااینکه سهم آنها از صادرات متوسط است، اما نقش مهمی در پشتیبانی از صنایع اصلی مانند نفت، پتروشیمی و خودرو ایفا می کنند.
کالای خانگی
در حوزه کالای خانگی، با وجود ۲۷ شرکت فعال، شاهد جایگاهی متوسط از نظر حجم فروش و صادرات هستیم. موقعیت این حوزه در نمودار نشان میدهد که گرچه شرکت های مختلفی در آن حضور دارند، اما سهم آن از بازار داخلی و خارجی در حد متوسط باقیمانده است. این مساله می تواند نشان دهنده بازار رقابتی داخلی، تمرکز شرکتها بر تولیدات محدود یا عدم تنوع در محصولات نانویی باشد. باتوجه به پتانسیل فناوری نانو در بهبود خاصیت هایی مانند مقاومت در مقابل لکه، ضدباکتری بودن، و افزایش دوام محصولات خانگی، این حوزه ظرفیت رشد قابل توجهی دارد، مشروط بر آنکه نوآوری و توسعه بازارهای صادراتی در اولویت قرار گیرد
کشاورزی، دامپروری و صنایع غذایی
این حوزه با ۲۴ شرکت فعال بیشتر در حوزه بسته بندی های هوشمند و نانوفیلترها برای تصفیه آب و آفت کش های نانویی فعالیت دارد. با آنکه حجم فروش نسبتاً پایین است، اما باتوجه به نیاز بیش از پیش جامعه به تولید پایدار مواد غذایی و صیانت از محیط زیست، پتانسیل بالایی برای رشد در آینده دارد.
نانو مواد و مواد شیمیایی
این دو حوزه نیز همچون بخشهایی هستند که هم در بازار داخلی و هم در صادرات عملکرد بسیار خوبی دارند. نانو مواد با ۲۲ شرکت و مواد شیمیایی با ۲۶ شرکت، بخش بزرگی از بازار نانو را به خود اختصاص داده اند. علت اصلی این موفقیت را می توان در کاربرد گسترده آنها در صنایع دیگر دانست. یکی از مهم ترین محصولات این حوزه، دوده صنعتی است که به عنوان افزودنی در صنایع پلاستیک، رنگ، تایر و کامپوزیت استفاده می شود. قیمت پایین، کیفیت بالا و رقابت پذیر و وفور مواد اولیه مورد نیاز برای تولید مواد شیمیایی و نانومواد، همچون مزیت های رقابتی در بخش صادرات در این زمینه ها هستند.
نفت و پتروشیمی
حوزه نفت و پتروشیمی با ۱۲ شرکت فعال، یکی از حوزه هایی است که در سال ۱۴۰۲ میزان صادرات قابل توجهی داشته است. بخش عمده ای از این صادرات مربوط به نانوکاتالیست ها بوده که در پالایش نفت، فرآیندهای شیمیایی و افزایش بازدهی تولیدات پتروشیمی نقش کلیدی ایفا می کنند. این بخش پتانسیل بالایی برای رشد بیشتر دارد، چونکه نانوکاتالیست ها هم در بازار داخلی و هم در بازارهای جهانی تقاضای بالایی دارند.
آب و محیط زیست
با ۹ شرکت فعال، این حوزه بالاتر از هر چیز بر نانوفیلترها، تصفیه آب، و پاکسازی آلاینده ها تمرکز دارد. محصولات این حوزه بیشتر بصورت پروژه محور مورد استفاده قرار می گیرند و به این علت، حجم فروش و صادرات آنها نسبتاً پایین است. با این وجود، اهمیت زیست محیطی بالای این حوزه می تواند در سالیان آینده به افزایش سرمایه گذاری ها و رشد منجر شود. فناوری نانوحباب یکی از حوزه های با پتانسیل صادراتی بالا در این بخش است که می تواند در سالیان آینده نقش پررنگ تری در بخش فروش و صادرات داشته باشد.
اپتیک و الکترونیک
جالب است بدانیم که تنها ۵ شرکت در عرصه اپتیک و الکترونیک فعال می باشند، اما با وجود این، سهم نسبتاً بالایی از فروش و صادرات را به خود اختصاص داده اند. این مساله نشان دهنده تخصصی بودن و ارزش افزوده بالای محصولات این حوزه است. محصولاتی مانند لنزهای نانویی، سنسورهای نوری، و نانوپوشش های ضدبازتاب همچون کالاهای پرکاربرد در صنایع اپتیک هستند. استفاده از فناوری نانو در صنعت الکترونیک نیز به ساخت ترانزیستورها و مدارهای مجتمع با کارآیی بالاتر منجر گردیده است.
نیرو و انرژی
با تنها ۵ شرکت فعال، این حوزه هنوز توسعه کافی نیافته است. بیشتر تمرکز این شرکتها بر روی بهینه سازی مصرف انرژی و ذخیره سازی بوسیله نانومواد بوده که به سبب ماهیت تخصصی و سرمایه بر بودن پروژه ها، سرعت رشد پایین تری داشته است.
تحلیل داده های مربوط به فروش، صادرات و تعداد شرکت های فعال در عرصه های مختلف صنعتی نانو در ایران نشان میدهد که صنعت نانو در کشور روندی رو به رشد دارد. در صورتیکه حوزه هایی مانند عمران، مواد شیمیایی، دارو و نفت از نظر اقتصادی در جایگاه بالاتری قرار دارند، حوزه هایی نظیر خدمات، کشاورزی و انرژی هنوز نیازمند توجه بیشتر و حمایت های هدفمند هستند. افزایش صادرات، ارتقاء کیفیت محصولات و توجه به نیاز بازارهای جهانی می تواند به توسعه پایدار این صنعت کمک نماید.
اتخاذ سیاستهای ذیل می تواند به افزایش حجم فروش داخلی کمک کرده و در بهبود میزان صادرات به کشورهای دیگر تاثیر به سزایی داشته باشد:
۱. حمایت هدفمند دولت از حوزه های نوظهور مانند اپتیک، محیط زیست و انرژی.
۲. توسعه بازارهای صادراتی برای بخشهایی با ظرفیت بالا مانند دارو و پتروشیمی.
۳. ایجاد خوشه های فناوری برای افزایش هم افزایی بین شرکتها.
۴. سرمایه گذاری در آموزش نیروی انسانی متخصص در فناوری های پیشرو.
با اتخاذ چنین راهبردهایی، می توان به شکوفایی بیشتر صنعت نانو در ایران امیدوار بود و جایگاه کشور را در بازار جهانی تثبیت نمود.
منبع: karapayam.ir
این مطلب کاراپیام را پسندیدین؟
(1)
(0)
مطالب مرتبط جدید کاراپیام
نظرات بینندگان کاراپیام در مورد این مطلب